Dokumentarna izložba o doktoru Jovanu Stejiću

Jovan Stejić bio je prvi Srbin svršeni doktor medicine, koji je iz Habzburške monarhije došao da radi u obnovljenu Srbiju. Zajedno sa dr Karlom Pacekom jedan je osnivača srpskog građanskog saniteta i 1831. izdavač prvog medicinskog spisa u Srbiji.

Jovan Stejić rođen je u Aradu 1803. Nakon što je dobio stipendiju Save Tekelije, školovao se u Segedinu gde je završio srednje obrazovanje. Medicinski fakultet studirao je u Pešti. Doktorirao je u Beču 1829. godine.

Kako ga je pri kraju studija medicine stipendirao gospodar Jevrem Obrenović dr Jovan Stejić je po povratku u Srbiju prvo došao kod njega u Šabac 1829. U Kragujevac je otišao 1830. godine, nakon što ga je Knez Miloš predložio za svog ličnog lekara i vaspitača svojih sinova Milana i Mihajla. Ovu dužnost obavljao je od 1830. do 1832. godine. Posle njega je ovu dužnost obavljao lekar Nestor Mesarović koji je studije medicine završio u Pešti 1828. godine.

Doktor Stejić je nakon štampanje svog prvog originalnog spisa, u kome je koristio moderno slobodoumno razmišljanje, „Sabor istine i pouke“, odstupio od novoprihvaćenog Vukovog pravopisa. Knezu Milošu se, na takav način Stejićevog pisanja, sa žalbom obratio Vuk Karadžić pismom u kom je naveo: „Taj spis je opasniji za Vas od proklamacije Čarapića i učitelja Mije.“ Stejić je prihvatio Vukovo pismo, ali je odbijao da se u pismo unose crkveno–slovenske reči, a ortografija koju je napisao praktično je onemogućila uvođenje Vukovog pisma sve do 1868. godine. Uvređen ovim postupkom Vuka Karadžića, dr Stejić je napustio Srbiju 1832. i prešao u Zemun gde se osam godina bavio privatnom lekarskom praksom. Povremeno je dolazio da pomaže dr Kunibertu u lečenju Miloševe porodice.

Konačno se vratio se u Srbiju 1840, nakon Miloševog proterivanja, kada je postavljen za šefa građanskog saniteta (u Popečiteljstvu vnutrenih dela), a 1845. i za glavnog sekretara Državnog sovjeta. Ovu dužnost obavljao je sve do svoje smrti 1853. godine.

Doktor Stejić je po povratku u Srbiju, u Beogradu 1845. godine podigao kuću sa elegantnim doksatom u Makedonskoj 21 u kojoj je živeo sa porodicom. Ova kuća u sebi skriva jednu suprotnost koja nije poznata i mnogim beograđanima. Naime, Stejić koji je za života bio zakleti naučnik i prosvetitelj, vrlo kritičan prema religiji, nije mogao ni da pretpostavi da će naslednici 1930. godine, njegovu kuću prodati beogradskim isusovcima, koji su je pretvorili u manastir. U ovom manastiru i danas živi troje isusovaca.

Srbija je 1829. imala pet lekara. Pored Jovana Stejića, ovu petorku činili su Bartolome Silvestar Kunibert, Đorđe Novaković iz Jagodine, Gligorije Ribakov, Rus koji je radio u Požarevcu (koji se izgovarao da je izgubio diplomu) i nepoznati turski lekar u Čačku. Među ovim lekarima, Jovan Stejić se isticao jer je bio ličnost izuzetnog kvaliteta. Te svoje sposobnosti, ne samo kao lekar već i kao književnika, ispoljio je kroz stvaranje srpskog lekarskog kadra, raznovrsne kulturne, zdravstvene i društvene delatnosti.

Zajedno sa Karlom Pacekom jedan je osnivača srpskog građanskog saniteta i 1831. izdavač prvog medicinskog spisa u Srbiji (Poučenije za lečenje bolesti holere). Takođe je među prvima u Srbiji bio zagovarnik ideje o makrobiotičkom načinu ishrane i života. Preveo je sa nemačkog jezika knjigu „ Makroviotika, ili nauka o produženju života čovečeskog. Nije štamparska greška, jer je dr Stejić tako izgovarao reč makrobiotika.

Jovan Stejić se može smatrati i pionirom transfuziologije o čemu govori citat doktor Budimir Pavlović, kustosa Muzeja medicine Srpskog lekarskog društva u Beogradu. Preminuo je 1853. u Beogradu.

Izložba se realizuje pod pokroviteljstvom Ministarstva kulture i informisanja Republike Srbije.