Prepodobni Sava Osvećeni i sveti Nektarije Bitoljski

Neznatno selo Mutalask u oblasti Kapadokijskoj postalo je znamenito po ovome velikom svetilu crkve pravoslavne. Tu se Sava rodio od oca Jovana i majke Sofije. U osmoj godini napustio dom roditeljski i zamonašio se u obližnjoj obitelji, zvanoj Flavijanova. Posle 10 godina pređe u Palestinske manastire, i tu se najduže zadrži u obitelji svetog Jevtimija Velikog (v. 20. januar) i Teoktista. Prozorljivi Jevtimije proreče za njega, da će biti slavan monah i nastavnik monasima, i da će osnovati lavru veću od svih lavri toga vremena. Po smrti svetog Jevtimija udalji se Sava u pustinju, gde u jednoj pešteri, koju mu angel Božji iskaza, provede kao otšelnik pet godina. Posle toga, kada on posta savršen monah, počeše se, po Promislu Božjem, skupljati oko njega mnogi želatelji duhovnog života. Ubrzo ih se skupi tako veliki broj, da je Sava morao zidati i crkvu i kelije mnoge. Dođoše mu i neki Jermeni, kojima on odredi pešteru, gde će služiti na jermenskom jeziku. Kada mu otac umre, dođe mu njegova ostarela majka Sofija, koju on zamonaši, i dade joj keliju dalje od svog manastira, gde se ona podvizavaše do kraja života. Mnoge napasti pretrpe ovaj sveti otac od bliskih ljudi, od jeretika i od demona. No on sve pobeđivaše, i to: bliske ljude blagošću i popustljivošću, jeretike nepokolebljivim pravoslavnim veroispovedanjem, a demone krsnim znakom i prizivanjem Boga u pomoć. Naročito je veliku borbu imao sa demonima na gori Kastelu, gde je osnovao drugi svoj manastir. Osnovao je svega sedam manastira. On i Teodosije Veliki, njegov sused, smatrani su najvećim svetilima i stubovima Pravoslavlja na Istoku. Careve i patrijarhe oni su ispravljali u veri, a svima i svakome služili primerom smernosti svetiteljske i čudesne sile Božje. Posle trudnog i mnogo plodnog života upokoji se sveti Sava 532. godine u devedeset četvrtoj godini života. Između mnogih drugih čudotvornih i dobrih dela neka bude spomenuto samo to, da je on prvi uredio čin bogosluženja po manastirima, poznat pod imenom čina Jerusalimske crkve.

Sveti Nektarije Bitoljski

Rodom iz Bitolja. Podvizao se najpre u manastiru Svetih Vrača kod Bitolja, zajedno sa svojim zamonašenim ocem Pahomijem, potom prešao na Kareju, gde produži podvig pod rukovodstvom staraca Filoteja i Dionisija u keliji Svetog Arhangela. Posle pobeđene zavisti ljudske, napasti demonske, i teške bolesti, preselio se u Carstvo Hristovo 5. decembra 1500. godine. Čudotvorne mošti cele, netljene i blagouhane, počivaju u istoj toj keliji.