Šta je voda u kolenu i kako se leči?

Traumatska oštećenja kolenog zgloba mogu da se završe povredom i oštećenjem meniskusa, hrskavice, ligamenata, tetiva i kosti, a sve one mogu da stvore kliničku sliku bolnog uvećanja količine zglobne tečnosti ili efuzije - vode u kolenu. Najčešća oboljenja koja uzrokuju vodu u kolenu su degenerativne promene na zglobu - osteoartritis, zapaljenski reumatizam (reumatoidni artritis, giht, psorijatični artritis), infektivne upale zglobova, septična stanja, infiltrativna oboljenja i tumori.

Fizikalni pregled i dijagnostika bolnog i otečenog kolena u početnoj - akutnoj fazi može biti vrlo otežana, mada se i u daljem toku lečenja pribegava dopunskim dijagnostičkim metodama radi pravilnijeg određivanja oštećenja koje može nastati u unutrašnjem delu zgloba. Pravovremenom i odgovarajućom dijagnostikom lekar se opredeljuje za konzervativno ili hirurško lečenje.

Od neinvazivnih metoda lečenja najčešći su fizikalna terapija i lekovi. Od hirurških intervencija favorizuje se minimalna invanzivna tehnika - artroskopija, a u zavisnosti od oštećenja pribegava se operaciji na otvorenom kolenu.

Mnoge kliničke studije analizirale su domete različitih dijagnostičkih metoda za pomoć u otkrivanju ovakvih povreda i oboljenja. Standardna radiografija je najdostupnija dijagnostička metoda, ali osim mogućnosti otkrivanja koštanih oštećenja ostale mekotkivne strukture se ne mogu vizuelizovati.

Ehosonografija (2D-4D) kolena znatno bolje prikazuje mekotkivne strukture, ali ne u potpunosti. Kvalitetno se mogu dijagnostikovati efuzije raznih segmenata kolenog zgloba (supra i infrapatelarni recesusi, zatkolena burza), kao i degenerativne promene i poremećaj strukture delova ligamenata, tetiva i meniskusa.

Artroskopija je invazivna endoskopska dijagnostičko-terapijska procedura gde se sa fleksibilnom cevastom kamerom ulazi u unutrašnjost kolenog zgloba radi dijagnostike i eventualne minimalno invazivne ortopedsko-hirurške intervencije. Najčešće se sprovodi posle drugih dijagnostičkih procedura u vidu ortopedsko-hirurške intervencije ili uzimanja biopsije.

Magnetna rezonanca (MRI) je danas prihvaćena kao suverena, neinvazivna, bezbolna, neškodljiva i vrlo precizna dijagnostička metoda koja sa najvećom preciznošću detektuje višestruke mekotkivne i koštane povrede i patološka stanja unutar samog zgloba i okolozglobnih mekotkivnih struktura, gotovo svaku promenu u zglobu. Razlika u intenzitetu signala kojim se prikazuju zdrave strukture kolena, zavisi od procentualne zastupljenosti vode i kolagenih vlakana, kao i kod tkiva u patnji kada zavisi intenzitet signala od vrste akutnog ili hroničnog procesa, vrste i obima traume.

Najčešće se magnetnom rezonancom dijagnostikuju promene na meniskusu, ligamentarnom aparatu kolena (prednji i zadnji ukršteni ligament i bočni stabilizatori kolena), hrskavici, kontuzione povrede koštanog matriksa, tetivni prekidi i prisustvo povećane količine zglobne tečnosti, a ponekad i prisustvo krvi. Jedina manjkavost MRI dijagnostike je što u zatvoren sistem (tunel) ne smeju da uđu pacijenti sa pejsmekerom i metalnim stranim predmetima (endoproteze i osteosintetski materijal, veštačke valvule, insulin i analgetske, pumpe, klipsevi, geleri).

Biohemijska analiza krvi kao metoda je najčešće od pomoći kada su infektivni i zapaljenski artritis mogući uzročnici otoka kolena.