Prvi put u Srbiji urađena je mapa uhapšenih zbog rezolucije Informbiroa po opštinama u bivšoj SFRJ, a ono što je mnoge iznenadilo je to što se ispostavilo da je najviše ljudi koji su završili na Golom otoku iz Crne Gore, naročito jedne opštine - Berana.
Ova mapa je samo deo projekta u kome će biti mapirane žrtve komunističkog revolucinarnog terora po okruzima u Srbiji 1944, zatim tajne grobnice u Srbiji i Beogradu 1944, pa popis Golootočana prema opštinama u FNRJ 1949. a u planu su mape Logora i zatvora u Jugoslaviji.
Ovaj projekat rade istoričar dr Srđan Cvetković, nekadašnji sekretar Državne komisije za tajne grobnice žrtava komunističkog terora, i dr Miloš Popović, saradnik Beogradskog centra za bezbednosnu politiku (BCBP).
Ubedljivo najviše u Beranima
- Uspeli smo da mapiramo 4.144 osobe sa teritorije Srbije, koje su bile u logorima zbog rezolucije Informbiroa. Po opštinama najviše uhapšenih je bilo u Zemunu - 157, Kragujevcu 133, Dimitrovgradu 117, Đakovici 10, i Bosilgradu 104. Što se tiče bivše SFRJ najviše je bilo uhapšenih u Crnoj Gori i to opštini Berane 636 osobe - kaže Popović.
Zašto baš Crnogorci
- Razlog za to je što su Crnogorci tada još bili tradicionalno vezani za Rusiju. Takođe sam raskid sa Staljinom izazvao je tektonski poremećaj u Komunističkoj partiji Jugoslaviji, jer su se mnogi razočarali u Josipa Broza Tita. Kada se gleda prosek uhapšenih u bivšoj Jugoslaviji po rezoluciji IB najviše je bilo iz urbanih centara gradova - navodi dr Popović.
Suočavanje sa zločinima
Dr Popović navodi da je njegov motiv za ovu i druge mape koje su u pripremi ili su već napravljen suočavnje sa zločinima, koji su dugo bili skrivani.
- Ukoliko ne suočimo sa zločinima u posleratnom periodu, veoma je teško da se ovo društvo uopšte suoči sa poslednjim zločinima iz devedsesetih godina prošlog veka - napominje dr Popović.
Sledeća karta žrtava komunističkog terora po okruzima u Srbiji biće objavljena za nekoliko dana. Istoričar dr Cvetković, nekadašnji sekretar Komisije za tajne grobnice, navodi da su najznačajnija dokumenta koja otkrivaju planska streljanja "Knjige streljanih" koje je sačinila bivša Udba.
- Nažalost, oko 30 odsto ovih knjiga je sklonjeno. Tih knjiga nema za Beograd, Šabac i Kragujevac i ukoliko one budu pronađene, broj popisanih žrtava bio bi znatno veći od dosadašnja 59.554 ubijena u Srbiji, a u Beogradu 3.615 - napominje Cvetković.
Istoričari su nedvosmisleno utvrdili da je naređenja za zotvranje logora i masovna streljanja izdao Josip Broz Tito, koji je koncentrisao sve poluge vlasti - istovremeno je bio predsednik partije, države i vlade, ministar vojni i vrhovni komandant. Naređenje je dalje išlo preko Brozovog kuma Aleksandra Rankovića, ministra policije i šefa Ozne. Ozna, a kasnije Udba odgovarala je direktno i samo Brozu.
Karte dobre za nastavu
Dr Cvetković kaže du su njemu kao istoričaru zanimljivo, da dugogodišnja istraživanja njega i njegovih kolega na dugo zaobilažene teme predstavi na kartografski i vizuelno prijemčljiv način.
- U našim školama i uopšte univerzitetskoj nastavi manjka dobrih karata naročito za period nakon Drugog svetskog rata. A neke teme koj su bile dugo tabuizirane i neistražene kao što je poltička represija nisu ni mogle da budu obrađivane - kaže istoričar Cvetković.
Osim toga što će karte, kako kaže, omogućiti lakše učenje i saznavanje širioj javnosti i deci one su dobra podloga za učenje.
On navodi da su za sada uradili mapiranje žrtava revolucinarnog terora po okruzima u Srbiji 1944, tajne grobnice u Srbiji i Beogradu 1944. i popis Golootočana prema opštinama u FNRJ 1949. Najavljuje da su u planu mape logora i zatvora u Jugoslaviji, karta izborni rezultata 11. novembra 1945, karte logora za folksdojlčere, kao i mapiranje žrtava Drugog svetskog rata po naseljima u Srbiji...
Pratite nas na našemTELEGRAM kanalu
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, Twitter nalogu
