Prva kragujevačka gimnazija danas obeležava 180 godina postojanja

Svečanosti u prostorijama škole, kako je Tanjugu rekla direktorka gimnazije Slavica Marković prisustvovaće i ministri u vladi Srbije, predstanici SANU, lokalne vlasti.

Gimnazija je 2008. odlukom Vlade Srbije proglašena za školu od posebnog nacionalnog značaja.

Škola je osnovana 1833. nakon što je Hatišerifom iz 1830. godine, Srbima dozvoljeno da sami ustanovljavaju škole, bolnice, štamparije i poštu.

Iste godine, na nastojanje Vuka Karadžića i Dimitrija Isailovića u Beogradu počinje sa radom "Verhovna" ili Viša škola, koju su dve godine pohađali i kneževi sinovi Milan i Mihailo.

Kada se Dimitrije Isailović 1833. godine sa Tipografijom preselio u Kragujevac, knez je naredio da i đaci krenu za nastavnikom.

Tako je Velika škola u tadašnjoj prestonici Srbije počela sa radom u novembru 1833. godine, sa 34 učenika i jednim profesorom.

Dve godine kasnije, 1835. godine, škola je zvanično nazvana Gimnazija. U to vreme imala je četiri razreda i četiri profesora, a u školskoj 1838/39. godini dobija i peti razred.

Škola je u početku bila ustrojena po "Ustavi narodni škola u Knjažestvu Serbije", odobrenom i potvrđenom od kneza Miloša Obrenovića. Bio je to prvi školski zakon u Srbiji, na osnovu koga su kasnije otvarane i gimnazije u drugim mestima.

Knez je ukazom od 1. jula 1838. godine produžio školovanje u Gimnaziji u Kragujevcu na šest godina. Burni politički događaji sa sredine XIX veka uzrokovali su da kragujevačka Gimnazija bude ukinuta 1842. godine, ali to je potrajalo samo do 1845. kada se kragujevačka opština obratila Ministarstvu prosvete sa molbom da se u Kragujevcu ponovo otvori Gimnazija.

Državni savet tada donosi odluku da se polugimnazija iz Čačka preseli u Kragujevac. Polugimnazija je u Kragujevcu počela da radi u "Gostinskom konaku" i tu ostala sve do školske 1851/52. kada je preseljena u "praviteljstveno" zdanje kraj stare crkve.

Kako zbog povećanja broja učenika nisu svi mogli pohađati školu u ovoj zgradi, kupljena je najbliža kuća do škole, koja je pripadala crkvi. Tako je Gimnazija radila u dve školske zgrade, u jednoj viši a u drugoj niži razredi.

Sve do septembra 1861. kada je otvoren peti razred, škola je radila kao polugimnazija. Naredne godine otvoren je i šesti razred a od 1891. Gimnazija u Kragujevcu dobija i sedmi i osmi razred.

U ovom periodu razvijane su u Gimnaziji raznovrsne vanškolske aktivnosti. Narodna biblioteka počela je da radi u Gimnaziji 26. juna 1886. godine, a dobijala je knjige od Narodne biblioteke u Beogradu.

Godine 1868. osnovano je đačko udruženje "Podmladak" koje je sa malim prekidima radilo sve do Drugog svetskog rata.

Gimnazija pored ostalog poseduje i spomen učionicu na žrtve streljanja 21. oktobra 1941. godine.